Kasa Tazminatı

193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 61’inci maddesinde, “Ücret, işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerdir.

Ücretin ödenek, tazminat, kasa tazminatı (Mali sorumluluk tazminatı), tahsisat, zam, avans, aidat, huzur hakkı, prim, ikramiye, gider karşılığı veya başka adlar altında ödenmiş olması veya bir ortaklık münasebeti niteliğinde olmamak şartı ile kazancın belli bir yüzdesi şeklinde tayin edilmiş bulunması onun mahiyetini değiştirmez…” denilmiştir.

Bilindiği üzere, genel ve hukukî anlamıyla tazminat, kendi kusuru olmaksızın zarara uğrayan ya da uğradığı varsayılan kimselere, bu zararı karşılamak üzere yapılan ödemelerdir. İleride uğranılması muhtemel görülen zararlar için peşinen ödenen paralar tazminat niteliği taşımamaktadır.

Kasa tazminatı, kasalarla iş yapan, kasadan ödeme yapan, ödeme kabul eden görevlinin, yaptığı işteki risk göz önünde bulundurularak ücretine eklenen miktar olarak tanımlanmaktadır.

Danıştay kararlarına göre kasa tazminatı; veznesi veya muhafazasına bırakılmış depo veya ambarı bulunan para ve eşya alınıp verilme ve muhafazası sırasında sakınılması kabil olmayan bazı gözden kaçmalar sonucunda meydana gelen zarar ve eksikliklerini karşılamak üzere; veznedar, ambar ve depo memurlarına, ücretlerinden ayrı olarak yapılan ödemelerdir.

Vezneden, ambardan veya depodan sorumlu olan personele mali sorumluluk tazminatı verilebilmesi için öncelikli olarak yönetim kurulunca personelin yaptığı hizmetin önem ve genişliği ile orantılı asıl ücretinin makul bir nispetinde mali sorumluluk tazminatı belirlenebilir. Bu rakam afaki bir rakam olmamalıdır. (Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’ne göre kasa tahsildarların kasa tazminatı brüt ücretlerinin %20’sidir ve bu tutar ilgili personele her ay peşin ödenir.)

İşyerlerinde para veya kıymetli evrak veyahut da eşya muhafazası ile görevli bulunanlara işverenler tarafından ödenen kasa tazminatları, muhtemel açıkları kapatmak maksadıyla verildiğinden, bunların ücret niteliğinde sayılmaması, dolayısıyla sigorta priminden istisna  edilmesi gerekmektedir.

Kasa Tazminatının tutanakla ödenmemesi, bordroda gösterilmesi gerekir. Bu tazminattan gelir vergisi ve damga vergisi kesilmektedir.

Kasa Tazminatı

Mehmet Fatih GELERİ

İş ve Sosyal Güvenlik Uzmanı

fatihgeleri@gmail.com